Bağdat İşbirliği ve Ortaklık Zirvesi’nin Ardından (1)

           Bağdat İşbirliği ve Ortaklık Zirvesi’nin Ardından

(1)

Dr. Şemsettin Küzeci

 Bağdat İşbirliği ve Ortaklık Zirvesi

Bağdat Dostluk ve işbirliği zirvesi 28 Ağustos 2021 tarihinde Irak’ın Başkenti Bağdat’ta düzenlendi. Irak ve bölge ile ilgili bir dizi konuyu görüşmek üzere 10 ülkeden(Irak, Fransa, Türkiye, İran, Sudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Mısır, Ürdün ve Birleşik Arap Emirliği) başta Irak’ın bölgesel komşularının Cumhurbaşkanları, Dışişleri Bakanları ve yanı sıra Arap ve uluslararası örgütlerden yetkililer katılımı ile gerçekleşti.  Bu zirve toplantısı, 1990 yılından beri ilk kez Bağdat’ta Uluslararası zirve niteliğini taşıdı. Zirvede bölgedeki gerginliği azaltmak, özellikle İran ve Suudi Arabistan’ın katılımı ışığında amaca ulaşmak için, Irak’ın siyasi ve güvenlik durumu üzerinde uzlaşıldı. 1990 yılından bugüne kadar ilk kez düzenlenen böyle bir Zirveye 3 milyar Irak Dinarı Bütçe ayrılmıştır.

Zirvenin Ortak Hedefleri

Fransa ile koordinasyon ve işbirliği içinde düzenlenen zirvede Bağdat’ın komşu ülkelerle önemli ekonomik ortaklıkları olduğu için bölge ülkeleriyle anlayış, diyalog ve işbirliği yoluyla Irak’ta istikrarın sağlanması, gerginliklerin hafifletilmesi ve ekonomiye ağırlık verilmesi hedefleniyor. ayrıca ekonomik ortaklıkların genişletilmesi, terörizmle mücadele, Irak’ın yeniden yapılanma projelerinin desteklenmesi, Bağdat ile komşu ülkeler arasındaki işbirliğinin genişletilmesi, Yemen ve Lübnan da dahil olmak üzere bölgesel konular ve Körfez’deki gemilerin hedef alınmasıyla ilgili konular da ele alındı.

 Zirveye Katılan Liderler

Zirveye Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Makron, Mısırlı Abdülfettah el-Sisi, Ürdün Kralı Abdullah el-Tani, Katar Şeyh Tamim bin Hamad el-Tani, Arap Birleşik Emirliği Başkan yardımcısı ve Başkanı Dubai Eyaleti Emiri Muhammed bin Rashid Al Maktoum, Kuveyt Başbakanı Şeyh Sabah Halid el-Hamad el- Sabah katıldı. Ayrıca Zirveye Suudi Arabistan, Türkiye ve İran Dışişleri Bakanları, Arap devletleri Birliği Genel Sekreteri Ahmed Abul Gheit ve İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Yusuf bin Ahmet, Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Nayef El Hacraf ve Birleşmiş Milletler Irak Genel Sekreteri Temsilcisi Jeanine plaskhart katıldı.

Zirvenin Sonuç Bildirgesi

  • Bağdat İşbirliği ve Ortaklık zirvesine katılanlar Irak’ı desteklemek ve ortak zorlukları, sorunları ve geleceğe yönelik umutları tartışmak üzere Ülke Liderleri bir araya geldiler.
  • Katılımcılar, Irak Cumhuriyeti’nin bölgedeki dost devletlerin liderlerinin katılımıyla bu zirveye ev sahipliği yapmasına teşekkür ve takdirlerini sundular. Hükümete ve Irak halkına desteklerini dile getirdiler.
  • Liderler; bölgesel ve uluslararası çabaları bölgenin istikrarını ve güvenliğini olumlu yönde yansıtacak şekilde birleştirme gereğini vurguladılar. Ayrıca Liderler Fransa Cumhuriyeti’nin zirveye aktif olarak katılmasında oynadığı koordinasyon rolünü takdir etti.
  • Katılımcılar, Irak’ın siyasi, ekonomik ve güvenlik ortaklıklarını güçlendirmek, yapıcı diyaloğu teşvik etmek ve ortak çıkarlar temelinde anlayışları pekiştirmek amacıyla bölgesel ve uluslararası okyanuslarla ortak bir zemine ulaşma yönündeki diplomatik çabalarını memnuniyetle karşıladılar.
  • Bağdat’ın bu zirvenin benimsemesi, Irak’ın dış ilişkilerinde denge ve olumlu işbirliği politikasını benimsemesinin açık bir kanıtıdır.
  • Katılımcılar, anayasal mekanizmalar uyarınca, devlet kurumlarını güçlendirmek, Irak halkını temsil eden Parlamento seçimleri ve yaklaşan seçim sürecinin bütünlüğü ve şeffaflığını sağlamak için uluslararası gözlemcilerin desteğine ihtiyaç olduğu vurguladı.
  • Katılımcılar, bölgenin, bölge devletlerinin karşılıklı işbirliği ve karşılıklı çıkarlar temelinde iyi komşuluk, devletlerin iç işlerine karışmama ve ulusal egemenliğe saygı göstermek, ortak zorluklarla karşı karşıya olduğunu kabul etmişlerdir.
  • Katılımcılar ayrıca, Irak’ın uluslararası koalisyon, kardeş ve dostların yardımıyla terörle mücadelesinde zafere ulaşması için gösterdiği büyük çaba ve fedakârlıklara övgüde bulundular. Irak’ın askeri ve güvenlik yeteneklerinin bölgedeki güvenliğin sağlamlaştırılmasına ve güçlendirilmesine katkıda bulunacak şekilde gelişmesini memnuniyetle karşıladılar. Terörizm ve aşırılık yanlısı düşüncenin her türünü ve biçimini reddettiklerini yinelediler.
  • Zirvede Irak hükümetinin çeşitli sektörlere yatırımı teşvik eden, herkese fayda sağlayan, uygun bir ekonomik ortam yaratmak, sürdürülebilir kalkınmayı ve istihdam yaratmayı teşvik eden olumlu mesajların gönderilmesine anlaşılmıştır. Sağlayacak şekilde ekonomik reformun gerçekleştirilmesi çerçevesindeki çabalar
  • Zirvede Korona salgını ile mücadelede işbirliğine vurgu yapıldı. Sağlık Bakanlıkları arasında aşı, ilaç vs. tedavi konularına ortak çalışmaların yapılması desteklendi.
  • Zirveye katılanlar arasında dönemsel toplantıların yapılması ve sunulan tavsiyelerin uygulanması için Ülkelerin dış işleri bakanlıklarından oluşan bir komisyon oluşturulmasına karar verdiler.
Önceki İçerikBirleşmiş Milletler, Irak’ta düzenlenecek seçimlere yönelik ek önlemler aldı
Sonraki İçerikCelal Polat’ın Bağdatkatı Romanı Yeni Türkçeye aktarıldı
Dr. ŞEMSETTİN KÜZECİ Araştırmacı, eğitimci, gazeteci, şair, yazar Şemsettin Küzeci; 1965 yılında Kerkük’te doğdu. 1989 yılında Musul Üniversitesinden mezun oldu. 5 Yıl Kerkük’te lise öğretmenliği yaptı (1992-1996). Kerkük Televizyonu, Bağdat Türkmence radyosunda “gençlik ve spor” programları hazırlayıp sundu (1992-1995). Yazılarını Bağdat’ta Türkçe yayınlanan “Yurt” gazetesi, “Kardeşlik ve Birlik Sesi” dergilerinde yayınladı. 1993 yılında Irak rejimi tarafından tutuklandı. Üç ay Tikrit muhaberatında kaldıktan sonra serbest bırakıldı. 2015 yılında Musalla Lisesinde Lise öğretmeni olarak çalıştığı mesleğinde kendi isteği üzerinde Kerkük’te emekliye ayrıldı. 1996 yılında siyasi nedenlerden dolayı Irak’ı terk ederek Türkiye’ye yerleşti. 1999 yılında Irak Türkmen Cephesi Türkiye temsilciliğinde Basın Yayın ve Enformasyon Şube Müdürü olarak çalıştı (1999-2003). Kerkük Gazetesi'nin Türkiye temsilciliği ve Türkmeneli TV’de muhabir, programcılığı ve haber müdürü olarak çalıştı (2005-2009). 2008 yılında “Irak Basın Tarihi” üzerine Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV ve Sinema bölümünde “Osmanlı’dan Günümüze Irak’ta Basın Tarihi” konulu yüksek lisansını ve 2010 yılında Hollanda'da Global Lahey Üniversitesinde “Irak Televizyonları” üzerine doktorasını yaptı. 2009-2019 yılları arasında Türkmeneli Vakfı Kültür Merkezi'nde Basın ve Kültür Müdürü, 4 Şubat 2019 ile 14 Temmuz 2020 tarihleri arasında (ORSAM) Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nde Türkmen ve Medya uzmanı olarak görev yaptı. 16 Temmuz 2020 tarihinden beri Türkmeneli Vakfı Başkanlığından basın danışmanı olarak görev yapmaktadır. Sürekli basın kartı sahibi olan Küzeci, aynı zamanda Kerkük Gazetesi genel yayın yönetmeni ve Türkiye temsilcisi görevini sürdürmektedir. 2020 yılından beri Türkiye Yazarlar Birliği Ankara Şb. Yönetim kurlu üyesidir. Irak Türklerini; Türkiye, Türk dünyası ve uluslararası faaliyetlerinde gerçekleşen onlarca kongre, kurultay, konferans, bilgi şöleni ve toplantılarda temsil etti. 400’ye yakın uluslararası hizmet, takdir, teşekkür, onur belgesi, plaket ve ödül almıştır. 2006’da Irak, Azerbaycan ve Türkiye ile ilgili yapmış olduğu ilmî ve edebî çalışmalarından dolayı, Azerbaycan’da VEKTOR Uluslararası İlim Merkezi tarafından kendisine “Fahrî Doktora” Payesi verildi. 2022 yılında da Türk Dünyası Akademisi tarafından kendisine “Fahri Profesörlük” Unvanı verildi. Küzeci’nin bazı eserleri ve yazıları Arapça, Azerbaycan Türkçesi, İngilizce ve Rus, Özbek, Kazak dillerine tercüme edilmiştir. Basılmış 60 adet eserinden bazıları; Suçum Türk Olmaktır, Kerkük şairleri, Irak Basın Tarihi, Türkmeneli Edebiyatı, İçimizdeki Kerkük, Kerkük Soykırımları, Kerkük’ün Mili Şairi Mehmet İzzet Hattat, Kerkük’ün Efsane Sesi Abdülvahit Küzeci, Nevruz Çiçekleri (Türk Dünyası Kadın Şairleri), Ortadoğu’da Türk Katliamları, Sinan Sait, Türkmen Milli Takımı, Şehit Hüseyin Demirci (Tembel Abbas), Sarmaşık Duygular, Osmanlıdan Günümüze Irak’ta Türkçe Dergiler, Kerkük’ten Azerbaycan’a, Horyatlarım, Kerkük Katliamı, Telaferli Felekoğlu, Kerkük’ten Sesleniş, İçimizdeki Kerkük, Telafer Şairleri… İletişim: www.skuzeci.com skuzeci@gmail.com (+90) 533 255 26 60