Irak Basını 150 Yaşında

Irak Basını 150 Yaşında

Dr. Şemsettin Küzeci*

Bugün Irak Basını 150. Yıldönümü yaşamaktadır.15 Haziran 1869 tarihinde Bağdat’ta Osmanlı’nın Bağdat Valisi Mithat Paşa tarafından yayınlanan “Zevra” gazetesi bugüne kadar güncelliğini korumaktadır. Osmanlı dönemi 48 yıl yayınlanan (1869-1917) bu gazete 1917’den 2003 tarihinde kadar yani 86 yıl durdurulduktan sonra 2003 yılında tekrar yayına başladı. Bugün Zevra Irak Gazeteciler Cemiyetinin yayın organı olarak günlük Arapça Bağdat’ta yayınlanıyor.

Irak’ta Basınının temeli Osmanlı dönemi atılmıştır. Osmanlı Irak’ı üç vilayet (Bağdat, Basra ve Musul) olarak 400 yıl idare etmiştir. O dönemde de onlara gazete, dergi ve kitap yayınlanmıştır. 1908 yılında Osmanlı devleti tarafından Matbuat Nizamnamesi yayınlanırken Basın konusunda Bağdat, Basra ve Musul’da da ciddi değişiklikler olmuştur.

Bugün Irak devleti bir federe devlet olarak basın ve medyayı her ne kadar serbest bırakmışsa da gizli sansürü devre sokmuştur. Ancak bu gizli sansür bildiğimiz sansür değildir. Bu sansür para ve silahlı güçtür. Irak basınını siyasi partiler ve silahlı güçleri kontrol altına alırken, Yurtdışında bazı medya organları bu sansürü delebilmiştir. Onlardan biri de “el-Şerkiyye TV” dir.

Irak Basınının omurgasını teşkil eden Türkmen basını da aynı tarihi yaşamaktadır. Aslında Zevra gazetesi ilk yayınlandığında Türkçe ve Arapça yayınlandı. Daha sonra uzun müddet Türkçe yayınlandı ve kapanmadan kısa bir müddet evvel Arapça ve Türkçe olarak tekrara yayınlanmıştır. Bu nedenle de Irak Türkmen basını ile Arap basını iki ikiz kardeş gibidir. Bugün Türkmenler de Basın Bayramını kutlamalıdırlar.

Bu vesileyle genel olarak Irak basın ve medya çalışanlarını özel olarak Türkmen basın mensuplarını canı gönülden kutlarım. Bu mübarek dava yolunda şehit düşen gazetecilerimize de Allah’tan rahmet dileriz.

*Irak Türkmen Gazeteciler Cemiyeti Başkanı

 

Önceki İçerikAsya Liderleri Tacikistan’da Buluşuyor
Sonraki İçerikIrak’ın en büyük hava üssüne saldırı
Dr. ŞEMSETTİN KÜZECİ Araştırmacı, eğitimci, gazeteci, şair, yazar Şemsettin Küzeci; 1965 yılında Kerkük’te doğdu. 1989 yılında Musul Üniversitesinden mezun oldu. 5 Yıl Kerkük’te lise öğretmenliği yaptı (1992-1996). Kerkük Televizyonu, Bağdat Türkmence radyosunda “gençlik ve spor” programları hazırlayıp sundu (1992-1995). Yazılarını Bağdat’ta Türkçe yayınlanan “Yurt” gazetesi, “Kardeşlik ve Birlik Sesi” dergilerinde yayınladı. 1993 yılında Irak rejimi tarafından tutuklandı. Üç ay Tikrit muhaberatında kaldıktan sonra serbest bırakıldı. 2015 yılında Musalla Lisesinde Lise öğretmeni olarak çalıştığı mesleğinde kendi isteği üzerinde Kerkük’te emekliye ayrıldı. 1996 yılında siyasi nedenlerden dolayı Irak’ı terk ederek Türkiye’ye yerleşti. 1999 yılında Irak Türkmen Cephesi Türkiye temsilciliğinde Basın Yayın ve Enformasyon Şube Müdürü olarak çalıştı (1999-2003). Kerkük Gazetesi'nin Türkiye temsilciliği ve Türkmeneli TV’de muhabir, programcılığı ve haber müdürü olarak çalıştı (2005-2009). 2008 yılında “Irak Basın Tarihi” üzerine Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV ve Sinema bölümünde “Osmanlı’dan Günümüze Irak’ta Basın Tarihi” konulu yüksek lisansını ve 2010 yılında Hollanda'da Global Lahey Üniversitesinde “Irak Televizyonları” üzerine doktorasını yaptı. 2009-2019 yılları arasında Türkmeneli Vakfı Kültür Merkezi'nde Basın ve Kültür Müdürü, 4 Şubat 2019 ile 14 Temmuz 2020 tarihleri arasında (ORSAM) Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nde Türkmen ve Medya uzmanı olarak görev yaptı. 16 Temmuz 2020 tarihinden beri Türkmeneli Vakfı Başkanlığından basın danışmanı olarak görev yapmaktadır. Sürekli basın kartı sahibi olan Küzeci, aynı zamanda Kerkük Gazetesi genel yayın yönetmeni ve Türkiye temsilcisi görevini sürdürmektedir. 2020 yılından beri Türkiye Yazarlar Birliği Ankara Şb. Yönetim kurlu üyesidir. Irak Türklerini; Türkiye, Türk dünyası ve uluslararası faaliyetlerinde gerçekleşen onlarca kongre, kurultay, konferans, bilgi şöleni ve toplantılarda temsil etti. 400’ye yakın uluslararası hizmet, takdir, teşekkür, onur belgesi, plaket ve ödül almıştır. 2006’da Irak, Azerbaycan ve Türkiye ile ilgili yapmış olduğu ilmî ve edebî çalışmalarından dolayı, Azerbaycan’da VEKTOR Uluslararası İlim Merkezi tarafından kendisine “Fahrî Doktora” Payesi verildi. 2022 yılında da Türk Dünyası Akademisi tarafından kendisine “Fahri Profesörlük” Unvanı verildi. Küzeci’nin bazı eserleri ve yazıları Arapça, Azerbaycan Türkçesi, İngilizce ve Rus, Özbek, Kazak dillerine tercüme edilmiştir. Basılmış 60 adet eserinden bazıları; Suçum Türk Olmaktır, Kerkük şairleri, Irak Basın Tarihi, Türkmeneli Edebiyatı, İçimizdeki Kerkük, Kerkük Soykırımları, Kerkük’ün Mili Şairi Mehmet İzzet Hattat, Kerkük’ün Efsane Sesi Abdülvahit Küzeci, Nevruz Çiçekleri (Türk Dünyası Kadın Şairleri), Ortadoğu’da Türk Katliamları, Sinan Sait, Türkmen Milli Takımı, Şehit Hüseyin Demirci (Tembel Abbas), Sarmaşık Duygular, Osmanlıdan Günümüze Irak’ta Türkçe Dergiler, Kerkük’ten Azerbaycan’a, Horyatlarım, Kerkük Katliamı, Telaferli Felekoğlu, Kerkük’ten Sesleniş, İçimizdeki Kerkük, Telafer Şairleri… İletişim: www.skuzeci.com skuzeci@gmail.com (+90) 533 255 26 60