Kerkük’ün ve Irak’ın Ünlü Futbolcusu Adil Abdullah

Vefatının 20. Yılında

Kerkük’ün ve Irak’ın Ünlü Futbolcusu Adil Abdullah

Dr. Şemsettin Küzeci

Irak’ın futbol tarihinde göz attığımızda göreceğiz ki, Kerkük Şehri genel olarak Sporda ve özel olarak ta Futbolda köklü bir tarihe sahiptir. Kerkük’te Futbol camiasından;  Mehmet Abdülmecit, Fazıl Abdülmecit, Kerim Fendi, Kazım Yasin ve Adil Abdullah gibi unutulmaz isimler akla gelir. 1950 ve 1960’larda Irak’ı ziyaret eden Futbol takımları ilk önce Kerkük takımı ile oynayıp daha sonra Bağdat’a gidip Irak takımıyla oynardı. Her seferinde Kerkük futbol takımı yurt dışından gelen takımları mağlup ederdi ve Bağdata değerini bildirirdi.

Bugünkü yazımda Vefatının 20. Yıldönümünde Irak’ın ve Kerkük’ün Ünlü Futbolcusu Adil Abdullah hakkında kısa bilgiler aktarmak istiyorum.

Futbolcu Adil Abdullah 1935 yılında Kerkük Kalesinin Ağalık mahallesinde doğdu. İlkokulunu Birinci Kale (القلعة الأولى) Ortaokulunu Şarkiye bitirdi. Lise birden okulu terk edip,1953 yılında İkinci Ordu Futbol takımına gönüllü asker olarak girdi. 1964 yılında evlendi. 6 kız çocuğu babasıydı.

Adil Abdullah’ın futbol hayatı Kerkük Kale mahallesinde başladı. Orada Tavuklar Harabesindeki mekânda top koşturdu. Bezden toplar yaparak çocuk arkadaşlarıyla top oynamaya başlar. Daha sonar dünya takımlarına güzel goller atarak adını altın harflerle Irak’ın ve Kerkük’ün spor tarihine yazar. Adil Abdullah’ı 1948-1949 yıllarında İlkokuldayken beden eğitim hocası Ahmet Celal keşfeder. Hem Futbol hem Voleybol hem de Atletizm oyunlarında 100 ve 200m. Koşularında birincilik mertebesini kazanan bir başarılı öğrenciydi.

Adil Abdullah İlkokul son sınıftayken hocası Ahmet Celal tarafından eğitildi ve yetiştirildi.  1949 yılında Kerkük Eğitim takımını seçildi. İlk maçta Kerkük’ün ve Irak’ın tanınmış futbolcusu Kerim Fendi ile Musul Eğitim takımına karşı oynadılar. Maçı Kerkük takımı 1-0 kazandı. Bu maçta Adil Abdullah’ın yıldızı parladı. Artık her kesi kendisinden söz ederek biranda Kerkük’ün en iyi futbolcusu unvanını aldı. Ortaokul (Şarkiye) da Voleybol oynayarak Kerkük’ün en iyi oyuncusu seçildi.

Adil Abdullah’ın futbolculuğunu fazla hatırlamam ama kendisiyle 1976 yılında Kerkük Gençlik Merkezinde tanıştım. O dönemde Takımın kaptanı olarak bize çalıştırıcı olarak gelmişti. Onun döneminde birçok maçı kazandık ve ilk kez olarak 1981 yılında Diyale şehrinde düzenlenen Irak Gençlik Müdürlükleri Kupasını kazandık. O kupada takım kaptanı olarak Adil Abdullah’tan çok şeyler öğrendim. O Kupayı kandığımız takım futbolcuları: Mahmut Nurettin, Hilal Bahattin, Abdullah, Felah, Necmettin, Mueyyet Muhammet, Kasım Celil Cemil, Adnan Rıza, Zeynel Cemil, Tayyip Mehmet Garip ve Şemsettin Küzeci (Kaptan). Teknik direktörleri olarak Adil Abdullah, Vahap Şefik ve Şahap Ahmet.

Adil Abdullah’ın Antrenörlüğü futbolculuğu gibi değildir. Kendi bilgilerine ve yeteneklerine güvenen bir karaktere sahip idi. Onun yüksek ruhlu bir futbolcu olarak yetenek Allah’tandır derdi. O yüksek terbiyeli mükemmel bir ahlaka sahip bir insanıydı. Onda olduğu hız, güç ve boyunun 185cm. Ağırlığı ise 80kg. Olması onu birçok savunma oyuncuları karşısında aciz kalırlardı. Topla hızlı hareketi ve kontrol yetenekleri onu diğer futbolculardan farklı kılmıştır. Nefsini sevmeyen bir futbolcu olarak diğer oyuncularla da işbirliği içerisinde bir takım olarak oynamayı severdi.

O birçok nişanları kazanan bir futbolcu olarak 1961 yılında Bağdat Keşşafa Stadında Gerçekleşen Türkiye Milli takımı maçında Irak’ın 2. Golünü atarak maçı 2-2 ‘ye berabere götürmüştür. Yine Adil Abdullah Kerkük Takımıyla Türkiye Havacılık takımı maçında 2 gol atarak maçı Kerkük takımı 3-1 kazanmasını sağlamıştır. 1960 yıllarında sakatlanan Adil Abdullah Türkiye’nin Fenerbahçe kulübünün doktoru tarafından tedavisi yapılmıştır. Yaklaşık bir ay süreyle Fenerbahçe’de tedavisi sürmüş ve Fenerbahçe takımı tarafından teklif alarak çok büyük bir para karşılığı transferi gerçekleştirmek istemişlerdir. Ancak Adil Abdullah hem Arsenal, Lübnan, İran ve Fenerbahçe tekliflerini reddetmiş Kerkük’ü ve Irak’ı tercih ettiği için doğup büyüdüğü topraklara Kerkük’e dönüştür.

Adil Abdullah emekli olduktan sonra Kerkük’te kısa bir süre Spor giysi bir mağaza açar daha sonra boğazından ses tellerinin sınırları zaaflarınca 14 Şubat 1996 yılında Kerkük’te hayatını kaybeder, Allah’ın rahmetine kavuşur. Kerkük Musalla mezarlığında toprağa verilir.

 

Previous articleKerkük valisinden Skandal Talep!
Next articleOnların Yerinde Bizler de Olabilirdik
Dr. ŞEMSETTİN KÜZECİ Araştırmacı, eğitimci, gazeteci, şair, yazar Şemsettin Küzeci; 1965 yılında Kerkük’te doğdu. 1989 yılında Musul Üniversitesinden mezun oldu. 5 Yıl Kerkük’te lise öğretmenliği yaptı (1992-1996). Kerkük Televizyonu, Bağdat Türkmence radyosunda “gençlik ve spor” programları hazırlayıp sundu (1992-1995). Yazılarını Bağdat’ta Türkçe yayınlanan “Yurt” gazetesi, “Kardeşlik ve Birlik Sesi” dergilerinde yayınladı. 1993 yılında Irak rejimi tarafından tutuklandı. Üç ay Tikrit muhaberatında kaldıktan sonra serbest bırakıldı. 2015 yılında Musalla Lisesinde Lise öğretmeni olarak çalıştığı mesleğinde kendi isteği üzerinde Kerkük’te emekliye ayrıldı. 1996 yılında siyasi nedenlerden dolayı Irak’ı terk ederek Türkiye’ye yerleşti. 1999 yılında Irak Türkmen Cephesi Türkiye temsilciliğinde Basın Yayın ve Enformasyon Şube Müdürü olarak çalıştı (1999-2003). Kerkük Gazetesi'nin Türkiye temsilciliği ve Türkmeneli TV’de muhabir, programcılığı ve haber müdürü olarak çalıştı (2005-2009). 2008 yılında “Irak Basın Tarihi” üzerine Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo TV ve Sinema bölümünde “Osmanlı’dan Günümüze Irak’ta Basın Tarihi” konulu yüksek lisansını ve 2010 yılında Hollanda'da Global Lahey Üniversitesinde “Irak Televizyonları” üzerine doktorasını yaptı. 2009-2019 yılları arasında Türkmeneli Vakfı Kültür Merkezi'nde Basın ve Kültür Müdürü, 4 Şubat 2019 ile 14 Temmuz 2020 tarihleri arasında (ORSAM) Ortadoğu Araştırmaları Merkezi’nde Türkmen ve Medya uzmanı olarak görev yaptı. 16 Temmuz 2020 tarihinden beri Türkmeneli Vakfı Başkanlığından basın danışmanı olarak görev yapmaktadır. Sürekli basın kartı sahibi olan Küzeci, aynı zamanda Kerkük Gazetesi genel yayın yönetmeni ve Türkiye temsilcisi görevini sürdürmektedir. 2020 yılından beri Türkiye Yazarlar Birliği Ankara Şb. Yönetim kurlu üyesidir. Irak Türklerini; Türkiye, Türk dünyası ve uluslararası faaliyetlerinde gerçekleşen onlarca kongre, kurultay, konferans, bilgi şöleni ve toplantılarda temsil etti. 400’ye yakın uluslararası hizmet, takdir, teşekkür, onur belgesi, plaket ve ödül almıştır. 2006’da Irak, Azerbaycan ve Türkiye ile ilgili yapmış olduğu ilmî ve edebî çalışmalarından dolayı, Azerbaycan’da VEKTOR Uluslararası İlim Merkezi tarafından kendisine “Fahrî Doktora” Payesi verildi. 2022 yılında da Türk Dünyası Akademisi tarafından kendisine “Fahri Profesörlük” Unvanı verildi. Küzeci’nin bazı eserleri ve yazıları Arapça, Azerbaycan Türkçesi, İngilizce ve Rus, Özbek, Kazak dillerine tercüme edilmiştir. Basılmış 60 adet eserinden bazıları; Suçum Türk Olmaktır, Kerkük şairleri, Irak Basın Tarihi, Türkmeneli Edebiyatı, İçimizdeki Kerkük, Kerkük Soykırımları, Kerkük’ün Mili Şairi Mehmet İzzet Hattat, Kerkük’ün Efsane Sesi Abdülvahit Küzeci, Nevruz Çiçekleri (Türk Dünyası Kadın Şairleri), Ortadoğu’da Türk Katliamları, Sinan Sait, Türkmen Milli Takımı, Şehit Hüseyin Demirci (Tembel Abbas), Sarmaşık Duygular, Osmanlıdan Günümüze Irak’ta Türkçe Dergiler, Kerkük’ten Azerbaycan’a, Horyatlarım, Kerkük Katliamı, Telaferli Felekoğlu, Kerkük’ten Sesleniş, İçimizdeki Kerkük, Telafer Şairleri… İletişim: www.skuzeci.com skuzeci@gmail.com (+90) 533 255 26 60